Tình huống: Bố tôi trước khi chết đã di chúc miệng để lại 1/2 tài sản cho 3 anh em chúng tôi, 1/2 tài sản cho chú của chúng tôi, và không đề cập gì đến việc để lại tài sản cho mẹ tôi. Việc di chúc miệng này chỉ có 3 anh em chúng tôi biết. Thưa luật sư, tôi muốn hỏi di chúc miệng mà bố tôi để lại có hợp pháp hay không?
Trả lời:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về Công ty Luật Số 1 Hà Nội. Đối với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:
Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết và người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế, phân định phần di sản cho từng người thừa kế. Vậy nên, việc bố bạn phân chia di sản cho 3 anh em bạn và chú bạn hoàn toàn phù hợp với quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, theo quy định tại Khoản 5 Điều 630 của Bộ luật Dân sự 2015 thì di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Trong tình huống của gia đình bạn, bạn không cung cấp cụ thể thông tin ý chí của bố bạn về việc định đoạt di sản có được ghi chép lại bằng văn bản và công chứng trong 05 ngày hay không. Nếu đảm bảo các điều kiện trên thì di chúc được coi là hợp pháp và được sử dụng làm căn cứ phân chia di sản do bố để lại.
Trường hợp di chúc miệng không đảm bảo những điều kiện trên thì không được coi là hợp pháp và khi đó phần tài sản thuộc sở hữu của bố bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật cho những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 là: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Khi chia thừa kế, những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
