Thông thường mỗi lần vi phạm luật giao thông, Cảnh sát giao thông yêu cầu người tham gia giao thông dừng phương tiện và xuất trình giấy tờ xe để kiểm tra, có trường hợp còn yêu cầu mở cốp xe để kiểm tra. Việc kiểm tra cốp xe của Cảnh sát giao thông có đúng thẩm quyền không? Khi nào thì Cảnh sát giao thông có quyền kiểm tra cốp xe của người tham gia giao thông?
Tại Điều 14 Thông tư 01/2016/TT-BCA quy định nhiệm vụ, quyền hạn, hình thức, nội dung tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ của cảnh sát giao thông thì Nội dung kiểm soát khi thực hiện việc kiểm soát người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ; xử lý vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ đối với người và phương tiện tham gia giao thông đương bộ, gồm:
Thứ nhất, Kiểm soát các giấy tờ có liên quan đến người và phương tiện, gồm:
– Giấy phép lái xe;
– Giấy đăng ký xe;
– Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện cơ giới đường bộ;
– Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới và giấy tờ khác có liên quan đến người, phương tiện, hoạt động vận tải;
Thứ hai, kiểm soát các điều kiện tham gia giao thông của phương tiện:
– Kiểm soát điều kiện an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ;
– Kiểm soát biển số phía trước, phía sau, đèn chiếu sáng (chiếu xa, chiếu gần), đèn tín hiệu, gạt nước, gương chiếu hậu, đèn báo hãm, đèn hậu, đèn soi biển số, đèn lùi;
– Kiểm soát và đánh giá về tình trạng kỹ thuật hệ thống lái, các đòn ba dọc, ba ngang, khớp nối; hệ thống phanh, các đường ống dẫn dầu hoặc dẫn hơi của hệ thống phanh; các đồng hồ trên bảng táplô (chú ý kiểm tra đồng hồ báo áp lực hơi đối với những phương tiện sử dụng hệ thống phanh hơi); thiết bị giám sát hành trình, thiết bị cứu hộ, cứu nạn (nếu có); các công tắc còi, đèn; hệ thống treo; hệ thống bánh lốp phương tiện về kích cỡ, độ mòn, áp lực hơi;
– Kiểm soát việc trang bị các phương tiện phòng cháy và chữa cháy, giấy phép vận chuyển theo quy định của pháp luật đối với các phương tiện chở khách, chở xăng, dầu, chở hàng nguy hiểm.
Thứ ba, Kiểm soát hoạt động vận tải đường bộ.
– Kiểm soát quy cách, kích thước hàng hóa, đồ vật chuyên chở (dài, rộng, cao), chủng loại, trọng lượng hàng hóa hoặc số người trên phương tiện so với nội dung quy định tại các loại giấy tờ, tính hợp pháp của hàng hóa và các biện pháp bảo đảm an toàn;
– Trường hợp có căn cứ cho rằng trong phương tiện vận tải, đồ vật có cất giấu tang vật vi phạm hành chính và người tham gia giao thông có cất giấu trong người đồ vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính thì được khám phương tiện vận tải, đồ vật và khám người theo thủ tục hành chính; khi tiến hành khám phải thực hiện đúng các quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính;
– Trường hợp phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì lập biên bản vụ việc, tạm giữ người, tang vật, phương tiện, giấy tờ, tài liệu có liên quan, báo cáo cấp có thẩm quyền để xin ý kiến chỉ đạo giải quyết; việc tạm giữ người, tang vật, phương tiện, giấy tờ, tài liệu có liên quan phải thực hiện đúng quy định của pháp luật.
=> Như vậy, cảnh sát giao thông được quyền dừng xe để kiểm soát các giấy tờ có liên quan đến người và phương tiện, các điều kiện tham gia giao thông của phương tiện cũng như kiểm soát hoạt động vận tải đường bộ.
Tuy nhiên, cũng theo quy định trên trong nội dung kiểm soát hoạt động vận tải thì trong trường hợp có căn cứ cho rằng trong phương tiện vận tải, đồ vật có cất giấu tang vật vi phạm hành chính và người tham gia giao thông có cất giấu trong người đồ vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính thì được khám phương tiện vận tải, đồ vật và khám người theo thủ tục hành chính.
Việc khám phương tiện vận tải, đồ vật phải có quyết định bằng văn bản trừ trường hợp có căn cứ để cho rằng nếu không tiến hành khám ngay thì tang vật vi phạm hành chính sẽ bị tẩu tán, tiêu hủy. ( Điều 128 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012)
Do đó, việc khám cốp xe của người tham gia giao thông chỉ được thực hiện khi có căn cứ cho rằng trong đó có cất giấu tang vật vi phạm hành chính.
